İngiltere’de genel seçimlerin sonbaharda yapılması beklenirken, Başbakan Rishi Sunak sürpriz bir adım atarak 4 Temmuz 2024’te erken seçim kararı aldı. Sunak, Mayıs ayında Buckingham Sarayı’na giderek Kral 3. Charles’tan Avam Kamarası’nı feshetme talebinde bulunarak seçim sürecini resmen başlattı.
Seçim Öncesi Anketler ve Beklentiler
Anketler, İşçi Partisi’nin büyük bir zafer kazanacağını öngörüyor. Başbakan Sunak’ın kampanyası çeşitli aksiliklerle sarsılırken, İşçi Partisi lideri Sir Keir Starmer, Muhafazakar Parti’nin iç karışıklıkları ve ekonomik sıkıntılarla boğuştuğu bu dönemi büyük bir fırsat olarak değerlendiriyor. Starmer, seçim kampanyasında sağlık hizmetleri, eğitim ve sosyal adalet konularına vurgu yaparak seçmenlere umut vadediyor.
Bu arada, Reform UK, Yeşiller ve Liberal Demokratlar da, iki ana partiden memnun olmayan seçmenleri kendilerine çekmeye çalışıyor. Sunak ise İşçi Partisi’nin büyük bir çoğunluk elde etmesini engellemek için seçmenlere Muhafazakar Parti’yi desteklemeleri çağrısında bulundu.
İngiltere’nin Seçim Sistemi ve Yönetim Şekli
İngiltere’de genel seçimler, normal şartlar altında beş yılda bir yapılır ve Avam Kamarası’na 650 milletvekili seçilir. Ancak Başbakan’ın erken seçim kararıyla bu tarih öne çekildi. İngiltere, anayasal monarşi ile yönetilen bir parlamenter demokrasi sistemine sahiptir. Birleşik Krallık; İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda olmak üzere dört kurucu ülkeden oluşur. Bu ülkeler, belirli konularda yasama yetkisine sahip yerel parlamentolar tarafından yönetilirken, savunma, ulusal güvenlik ve dış politika gibi konular Birleşik Krallık Parlamentosu’nun yetkisindedir.
Parlamento Yapısı ve Seçim Bölgeleri
Birleşik Krallık Parlamentosu, Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası olmak üzere iki kanatlıdır. Avam Kamarası, 650 milletvekili ile seçimle belirlenirken, Lordlar Kamarası atanmış ve veraset yoluyla belirlenmiş üyelerden oluşur. İngiltere’de dar bölge seçim sistemi uygulanmaktadır ve 650 seçim bölgesinde en fazla oyu alan aday milletvekili seçilir. Bir partinin Avam Kamarası’nda çoğunluğu elde edebilmesi için en az 326 milletvekili çıkarması gerekmektedir. En çok milletvekili çıkaran partinin lideri başbakan olarak Kral tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilir. İkinci sıradaki partinin lideri ise ana muhalefet lideri olur.
Seçim Bölgeleri ve Milletvekili Temsili
Birleşik Krallık, 650 seçim bölgesine bölünmüştür: İngiltere’de 533, İskoçya’da 59, Galler’de 40 ve Kuzey İrlanda’da 18 seçim bölgesi bulunmaktadır. Her seçim bölgesi, Avam Kamarası’nda bir milletvekili tarafından temsil edilir. Seçim bölgelerinin seçmen sayısı ortalama olarak İngiltere’de 73.000, İskoçya’da 68.300, Galler’de 57.700 ve Kuzey İrlanda’da 74.100 kişiden oluşur. En büyük seçim bölgesi Ross, Skye and Lochaber iken, en küçük seçim bölgesi Islington North’tur.
İngiltere’nin erken seçim süreci, siyasi dengeleri değiştirebilecek potansiyel bir dönüm noktası olarak görülüyor. Seçim sonuçları, ülkenin gelecekteki politik ve ekonomik yönelimlerini belirlemede kritik rol oynayacak.
