Cumhurbaşkanı Erdoğan 8 Temmuz 2021 tarihindeki konuşmasında, yurt dışındaki altınların tamamını ülkeye getirdiklerini söylemişti ancak Merkez Bankası’nın (TCMB) yeni yayımlanan 2021 yılı faaliyet raporu tersi bir tabloya işaret ediyor.
Rapora göre, 2020 yılı sonu itibarıyla TCMB’nin altın rezervlerinin 99,5 tonu İngiltere Merkez Bankası kasasında saklanırken, bu rakam 2021 sonunda 117,1 tona yükseldi.
2020 sonunda 458,2 ton olan TCMB’nin kendisine ait uluslararası standarttaki altın rezervinin 45,6 tonu İngiltere’de saklanırken, 2021 sonunda 460,9 ton olan TCMB malı altınların 78,1 tonunun İngiltere’de saklandığı raporda belirtildi.
TCMB’nin 2020 sonunda zorunlu karşılık olarak bankalardan alıp rezervinde tuttuğu 172,2 ton altının 53,9 tonu İngiltere’de tutulurken, 2021’de TCMB’nin zorunlu karşılık olarak rezervinde bulunan 141 ton altının 39 tonunun İngiltere’de olduğu raporda görüldü.
Rapora göre, TCMB’nin İngiltere dışında başka bir yabancı ülkede altını bulunmuyor. TCMB, geri kalan altın rezervlerinin bir kısmını kendi kasasında ve bir kısmını da Borsa İstanbul bünyesinde saklıyor.
TCMB’NİN NE KADAR ALTIN REZERVİ VAR?
2020’de 716,3 ton olan TCMB’nin uluslararası standarttaki altın rezervi, 2021’de 657,7 tona geriledi. Böylece bir yılda altın rezervinde 58,6 tonluk gerileme oldu. Dolar bazında ise bu rakam 43,2 milyar dolardan 38,5 milyar dolara geriledi.
TCMB’nin uluslararası standartta olmayan altın rezervi ise değişmedi ve 2,8 tonda kaldı.
TCMB’nin toplam altın rezervi içinde yurt dışındakilerin oranı 2020’de yüzde 13,9 iken, 2021’de bu oran yüzde 17,8’e yükseldi.
2014 yılında TCMB, 529,1 ton olan altın rezervinin yüzde 93’üne denk gelen 493,2 tonluk kısmını İngiltere, ABD (Fed) ve İsviçre’de (BIS) saklıyordu. 2017’de ABD’deki, 2018’de ise İsviçre’deki altınlar sıfırlandı. Bu iki ülkedeki rezervler, Türkiye’ye taşındı.
NEDEN LONDRA’DA TUTULUYOR?
Eski TCMB Başkanı Durmuş Yılmaz ve eski TCMB Başekonomisti Hakan Kara, altın rezervlerinin saklandığı yerin değişimini sozcu.com.tr’ye değerlendirdi.
“TCMB eskiden altınlarının çok büyük bölümünü yurt dışında tutardı. 2018 yılında itibaren, muhtemelen Rahip Brunson krizi sonrası olası yaptırımlar düşünülerek altınlar İngiltere Merkez Bankası’ndan Borsa İstanbul’a getirildi” diyen Kara, altınların yurt dışında tutulmasındaki gerekçeyi şöyle özetledi:
“Altınların yurt içinde olması likiditeyi azaltan bir unsur. TCMB bir döviz müdahalesi yapmak istediğinde yurt içindeki altınları belirli bir gecikme ile kullanabiliyor. Bu nedenle altınların bir miktarının yurt dışında tutulması operasyonel esneklik açısından önemli.”
“Son dönemde döviz likiditesi azalınca ihtiyaten altınların bir kısmı tekrar İngiltere Merkez Bankasına gönderilmiş olabilir” diyen Kara, “Ancak TCMB yıllık raporuna göre halen altınların sadece yüzde 18’i İngiltere’de görünüyor. Gerisi Borsa İstanbul ve Merkez Bankasında tutuluyor. Dolayısıyla halen altınların çok büyük bölümünün Türkiye’de olduğunu söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
İngiltere Merkez Bankası’nın altın cinsi işlemlerin merkezi olduğuna işaret eden Kara, “Bu nedenle oradaki altını gerektiğinde likit hale getirmek çok daha kolay” dedi.
TAŞINMASINDA YAPTIRIMLAR ETKİLİ OLDU
Durmuş Yılmaz da, TCMB’nin yaptırımlar ve ABD ile ilişkilerdeki gerilim nedeniyle yurt dışındaki altın rezervini azalttığına işaret etti.
Yılmaz, Londra’da altın tutulmasının operasyonel açıdan avantajlı olduğunu, burada altın depo işlemleriyle kısa süreli borç verilip faiz alınabildiğini, dövize dönüştürme işlemlerinin de Londra’da kısa sürede yapılabildiğine işaret etti.
ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan , 8 Temmuz 2021 tarihinde partisinin il başkanları toplantısında yaptığı konuşmada Merkez Bankası (TCMB) altınlarına da değinmişti.
“Gece yarısı operasyonlarıyla döviz kurunu harekete geçirerek kur üzerinden faizleri ve enflasyonu yükselterek ülkemizi ekonomik krizlerin altında ezmek için defalarca atağa kalktılar” sözleriyle ülke ekonomisindeki sorunların kaynağı olarak bir kez daha yurt dışına işaret eden Erdoğan, “Biz yurt dışındaki altınların tamamını ülkemize getirmek ve döviz rezervlerimizi güçlendirmek suretiyle bu saldırılara karşı hazırlığımızı önceden yapmıştık” demişti.
Sözcü
