NASA, Güneş yüzeyinde 3 Mayıs’ta meydana gelen şiddetli patlamayı görüntüledi.
Güneş’in sol alt bölgesindeki bir lekede meydana gelen patlama “X1.1” diye sınıflandırıldı ve Atlantik Okyanusu üzerinde radyo sinyallerini kesintiye uğrattı.
Kozmik olay aynı zamanda 2022’nin en şiddetli üçüncü Güneş patlaması oldu. Yıldızda 19 Nisan’da X2.2 ve 30 Mart’ta X1.3 seviyesinde iki patlama meydana gelmişti.
X sınıfı patlamalar, radyo frekanslarını bozabilen ve bazen astronotları normalden daha yüksek radyasyon seviyelerine maruz bırakabilen en şiddetli seviyede patlamaları ifade ediyor.
Yıldızın en dış katmanında oluşan Güneş lekeleri, çeşitli patlamaların meydana geldiği aktif bölgeler diye tanımlanıyor.
Bunların sıcaklığı, çevrelerine kıyasla sıcaklığı daha düşük olduğundan karanlık lekeler olarak görülüyor.
Bu lekelerde meydana gelen patlamalar, uzaya radyoaktif parçacıkların savrulmasına neden oluyor. Güneş rüzgarı adı verilen bu parçacıklar, gezegenlere ve dolayısıyla Dünya’ya da yönelebiliyor.
Patlamayı resmi Twitter hesabından duyuran NASA, “Güneş patlamaları güçlü radyasyon patlamalarıdır” ifadelerini kullandı:
“Bir patlamadan savrulan zararlı radyasyon, Dünya yüzeyindeki insanları fiziksel açıdan etkileyemez çünkü gezegenin tüm atmosferinden geçemez. Ancak yeterince yoğun olduğunda GPS ve iletişim sinyallerinin iletildiği katmanı bozabilir.”
The Sun emitted a strong solar flare on May 3, 2022, peaking at 9:25 a.m. ET. NASA’s Solar Dynamics Observatory captured an image of the event, which was classified as X-class. https://t.co/PMsgdJxMlj pic.twitter.com/PWJUI395Cc
— NASA Sun & Space (@NASASun) May 3, 2022
Bu tür patlamalar sırasında gezegenin bazı bölgelerindeki radyo sinyallerinde kesintiler meydana gelebiliyor. Bunlar şiddetine göre R1’den R5’e kadar sınıflandırılıyor.
Bu en son patlama, Atlantik Okyanusu üzerinde R3 seviyesinde bir iletişim kesintisine neden oldu.
Nisan sonunda orta şiddetteki M sınıfı patlamalar yüzünden Asya ve Avustralya’nın bazı bölgelerinde de elektrik kesintileri meydana gelmişti.
Güneş’teki hareketlilik giderek artacak
Bilim insanları, Güneş’teki patlamaların birkaç yıl içinde giderek artacağını ve zirve noktasına ulaşacağını belirtiyor. Çünkü Güneş, şu anda hareketli bir evrede.
Yıldız her 11 yılda bir, sakin veya fırtınalı geçen bir döngüsünü tamamlıyor ve yenisini başlatıyor. Güneş’in 2019’da 25. döngüsüne girdiği biliniyor. Bu döngülerden sakin olanına, yani yıldızdaki patlamaların ve lekelerin minimum seviyeye indiği dönemlere “solar minimum” adı veriliyor.
Güneş lekelerinin arttığı ve patlamaların da sıklaştığı evrelerse “solar maksimum” diye adlandırılıyor.
Uzmanlara göre yıldız şu anda hareketli bir dönemden geçiyor. Ancak henüz başında olduğu için 2022’nin çok şiddetli olaylara tanıklık etmeyeceği düşünülüyor.
2025’teyse solar maksimum evresi zirve noktasına ulaşacak. Bu nedenle bilim insanları özellikle 2025 civarında şiddetli patlamaların Dünya’yı etkilemesini bekliyor.
Kaynak: Independent Türkçe, Livescience, NASA
