Yazıma bir soruyla başlamak istiyorum. Türkiye’ye son dönemlerde göç eden bir kişi bir şekilde vatandaş olduktan sonra yaptığı terör eylemleri ile 100 Türk vatandaşını öldürüp 10 tane küçük çocuğa tecavüz eterse vatandaşlıktan çıkarılıp sınır dışı edilmeli mi?
İngiltere’de ‘Vatandaşlık ve Sınırlar’ yasasına sessizce eklenmesi gündemde olan ve önerilen bir kural değişikliği uyarınca, bireyler uyarı yapılmaksızın her an İngiliz vatandaşlığından çıkarılabilir. İçişleri Bakanlığı’nın İngiliz vatandaşlarını vatandaşlıklarından çıkarma yetkileri 2005 Londra bombalamalarından sonra getirildi, ancak Theresa May’in 2010’dan itibaren içişleri bakanı olarak görev süresi boyunca kullanımları arttı ve 2014’te genişletildi.
Tasarıda önerilen diğer kural değişiklikleri de eleştirildi. Birleşik Krallık’a yasadışı bir yoldan gelen herkesin taleplerini kabul edilemez kılmak, onları ve hayatlarını kurtarmak isteyen askeri personel, balıkçılar ve gönüllüler dahil herkesi suçlu saymak ve Sınır Kuvvetleri personeline ‘’Push back’’ yani denizden kayıklarla gelenleri geri yollama operasyonlarında insanlar ölürse kovuşturmaya karşı dokunulmazlık verildi.
Çifte vatandaşlığınız yoksa her an vatansız kalabilirsiniz. Türkiye de tatil yaparken vatandaşlıktan çıkarılmak sizi ne kadar zor duruma sokar siz düşünün.
Eleştirmenler, Suriye’de İslam Devleti’ne katılmak için İngiltere’den kaçan Shamima Begum örneğinde olduğu gibi vatandaşlığı kaldırmanın zaten tartışmalı bir güç olduğunu ve bildirim şartının kaldırılmasının içişleri bakanının yetkilerini daha da acımasız hale getireceğini söylüyor.
“İngiltere doğumlu çifte uyrukluları (çoğunlukla etnik azınlıklardan olan) vatandaşlıktan çıkarmak için kullanılıyor. Bu kanun uluslararası insan hakları yükümlülüklerini ve temel adalet normlarını hiçe sayıyor.”
Bu kanunlar şimdilik tehlike oluşturan teröristler için kullanılacağı söyleniyor. Fakat gazeteci Julian Assange gizli belgeleri paylaştığı için başına neler geldiğini gördünüz. Bu yasa sistemi ya da hükümeti eleştirenleri ya da gerçekleri paylaşanların ilerde vatandaşlıktan çıkarılmayacağının garantisi yok. 3. dünya ülkelerinde ne kadar gazetecinin hapse atıldığını ve politikacıları eleştirenlerin başına gelenleri duyuyorduk. Ama İngiltere bir 3. dünya ülkesi değil. Yakında çıkarılan kanunla protestolar yasaklanabilecek.
Bu duruma nasıl geldik diye merak ediyorsanız sorunun özelleştirmeler sonucu başladı diyebilirim. Eskiden Amerika, Sovyetler Birliği ve mafya örgütleri tabiri caizse ‘racon’ keserdi ve küçük ülkeler uyardı. Günümüzde dev şirketler racon kesiyor ve büyük sandığımız devletler ayak uyduruyor. Brexit yapay bir sorun olarak önümüze atıldı ve ülke yönetimi sistem tıkanınca aşırı sağa kaydı. Bu şekilde giderlerse Büyük Britanya ortadan kalkabilir ve İngiltere ekonomik olarak çok zor duruma düşebilir. İskoçya ayrılmaya dünden razı ve Kuzey İrlanda vatandaşları da çaresiz kaldığı için Serbest İrlanda ile birleşip Avrupa Birliğini tercih edeceklerini şimdiden söylemeye başladılar.
Yazıdaki ilk paragraftaki soruma nasıl cevap verdiniz bilmiyorum ama sonradan Türk vatandaşı olmuş bir göçmen ne kadar suç işlese de cezası Türkiye’de verilmeli. Vatandaş olan bir kişinin hiçbir koşulda vatandaşlığı düşürülmemeli. Nasıl suç işleyen Türk vatandaşları hapse atılıyorsa aynı şekilde göçmen olarak gelmiş ve Türk vatandaşı olmuş kişilerde aynı şekilde hapse atılmalı ya da cezalandırılmalı… Vatandaşlık çocuk oyuncağı değildir, temel bir haktır ve bence geri alınmamalıdır.
Mete Murat Metin
Londra Gündem Yayın Koordinatörü
İngiltere Vize Danışmanı
