Koronavirüs salgınının (Covid-19) kaynağına ilişkin büyük bir tartışma dönüyor. Ülkeler arasında diplomasi krizlerine neden olan bu tartışmanın iki ucu var: Doğal yollarla bulaştı iddiasıyla Wuhan’daki laboratuvardan çıktı iddiası karşı karşıya gelmiş durumda.
Tartışmalar devam ederken 2019 yılının sonlarına doğru Çin’in Wuhan kentindeki bir hayvan pazarının etrafında gözlemlenen koronavirüs salgınına ilişkin yeni bir çalışma yayımlandı.
Şubat 2020’de hakemli dergiye gönderilen makalenin iki defa reddedildiği ve bir yıla yakın bir süre Dünya Sağlık Örgütü tarafından bekletildiği ortaya çıktı.
Çalışma Wuhan’daki hayvan pazarını ve burada satılan vahşi hayvanları inceliyor. Üç bilim insanının yazdığı makale Çinli virolog Dr. Xiao Xiao’nun verilerine dayanıyor. İlk olarak 2017 yılında kene kaynaklı bir hastalığı gözlemlemek için hayvan pazarına giden Dr. Xiao burada çok sayıda vahşi hayvanın satıldığını gördü.
2019 yılına kadar pazarı belli aralıklarla ziyaret ettiğini belirten Çinli virolog 2019’un sonunda yaptığı ziyaretinde bölgede zatüre vakalarının arttığını gözlemledi. 2017-2019 arasındaki gözlemlere göre Wuhan’daki pazarda 38 farklı vahşi hayvan satılıyordu. Bu 38 tür arasında koronavirüs taşıyıcısı olduğu bilinen misk kedileri, köpekler, vizonlar ve rakunlar da bulunuyordu.
Makaledeki bulgulara göre bu 38 tür arasında 47 binden fazla etkileşim saptandı. Üstelik makalede yer alan bilgilere göre bu hayvanların bir kısmı 2010 yılından beri düzenli olarak pazarda satılıyordu.
Araştırmanın yazarları arasında yer alan Oxford Üniversitesi’nden Dr. Chris Newman, “Makaleyi gönderdiğimiz dergiden, ‘Muazzam, tabii ki bunu istiyoruz” gibi bir yanıt alacağımızı düşünüyorduk” dedi. Ancak bilim insanlarının beklediği gibi olmadı ve makale bir yıldan uzun bir süre yayımlanmadı.
Makale Haziran 2021’de Nature bünyesinde yer alan Scientific Reports’ta basıldı.
Kaynak: NTV
