İngiltere’ye yerleşmeyi mümkün kılan ve Türkiye ile Avrupa Birliği arasında imzalanan 1963 tarihli Ankara Anlaşması (ECAA), Brexit ile yürürlükten kalkınca, olan Türklere oldu. 65 bini son 8 yılda olmak üzere, yaklaşık 100 bin Türk, bu yolla İngiltere’ye gidip yerleşmiş ve iş kurmuştu.
İngiltere AB’den çıkınca bu yol, 31 Aralık 2020 tarihi itibariyle kapandı. AB vatandaşları ise yine eskisi gibi İngiltere’ye gidip gelebilecek.
İKİ MAĞDUR: TÜRK VE İSKOÇ
Böylece, Brexit’in bir mağduru Türkler, ikinci mağduru ise AB’den çıkmak istemeyen ama İngiltere ile birlikte çıkmak zorunda kalan İskoçlar oldu. Aslında diğer Avrupa Birliği üyesi ülkelerin de Türklere uygulaması gereken bu hakkı, sadece İngiltere uyguluyordu. Türkiye’de ise kimsenin aklına diğer ülkelere başvurmak gelmiyordu. Bu yolla İngiltere’ye giden 100 bine yakın Türk oldu.
OTURMA VE ÇALIŞMA HAKKI
İş konsepti, yeni iş alanı projesiyle başvuranlar bunlar kabul edilince, özel çalışma vizesiyle İngiltere’ye gidenler, beş yıl iş hayatında kalınca İngiltere’de sürekli kalma, ileride vatandaşlığa başvurma ve başka iş alanlarında iş bulma hakkını elde ediyordu.
İngiltere AB’den çıkınca, Ankara Anlaşması’nın tarafı olmaktan da çıktı. AB ve önceki anlaşmalara ilişkin yükümlülükleri sona erdi. Şimdi sadece İngiltere vizesine başvurulabilecek.
31 Aralık’tan sonra İngiltere’ye Ankara Anlaşması çerçevesinde başvuru kabul edilmeyecek. Ankara Anlaşması ile İngiltere’ye gitmek isteyenler için; 18 yaşını aşmış olmak, belirli bir sermayeyi kanıtlamak, konseptini açıklamak yeterli oluyordu. Giden kişi, eş ve çocuklarını da götürebiliyordu.
KİMLER GİDEBİLİYORDU?
Ankara Anlaşması ile İngiltere’de iş kurmak ya da ofisini açmak isteyenler arasında doktorlar, avukatlar olabileceği gibi, eğitim danışmanlığı, pazarlama ofisi açma, mağaza, market, kafe, restoran, şoför, temizlikçi, berber, boyacı, fotoğrafçı, serbest gazeteci, tercüman gibi değişik sektörlerden kişiler de başvurabiliyordu.
Bu kişiler, önce kendi işlerini yapıyor. Gereken yasal süre dolunca da, istediği alanda iş arzına cevap verebiliyor yani başka işyerlerinde kadrolu çalışabiliyordu.
ASLINDA AB’NİN TÜMÜNDE GEÇERLİ
Benzer durum, Türk- AB Ankara Anlaşması ve Türk- AB Ortaklık Konseyi kararları ile Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, Avusturya için de geçerli. Ancak bunu Türkiye’de kimse bilmediği için uygulayamıyor. Diğer AB üyesi ülkeler bu hakkı vermiyor ancak bunu yasal yollardan almak için Lüksemburg’daki Avrupa Birliği Adalet Divanı’na başvurmak gerekiyor.
