Ipsos araştırma şirketinin The Times gazetesinde bulguları yayımlanan kamuoyu yoklamasına göre, İngiltere’de ekonomiye olan güven, küresel mali kriz, Kovid-19 pandemisi ve 1978-79 kışındaki huzursuzluk dönemi dahil olmak üzere, 1978’den bu yana kaydedilen en düşük seviyeye geriledi.
Ipsos Ekonomik İyimserlik Endeksi (EOI), 1978’den beri İngiltere’deki net iyimserliği ölçüyor.
2-8 Nisan tarihleri arasında yapılan son ankete göre, İngilizlerin yüzde 75’i önümüzdeki 12 ay içinde ekonominin daha da kötüleşmesini bekliyor.
Sadece yüzde 7’si ekonominin iyileşeceğini düşünürken, yüzde 13’ü ekonomik koşulların aynı kalacağını, yüzde 5’i ise fikri olmadığını belirtti. Bu sonuçlar, net -68 puanlık bir skorla sonuçlandı.
Bu skor, yakın tarihin en zorlu ekonomik dönemlerinde görülen seviyelerin bile altında kaldı.
Ocak 1980’de Margaret Thatcher dönemindeki resesyon sırasında (1978-79 kışındaki huzursuzluğun ardından), Temmuz 2008’de Gordon Brown dönemindeki küresel mali kriz sırasında ve Haziran 2022’de pandemi ve Rusya’ya dönük yaptırımların tetiklediği yaşam maliyeti krizi sırasında net skor -64 olarak kaydedilmişti.
Geçen günlerde Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı gümrük vergilerinin dünya ekonomisine “büyük bir olumsuz şok” vurduğunu belirtmiş ve ABD, İngiltere ve küresel büyüme tahminlerini düşürmüştü.
IMF, tüm büyük ekonomilerin etkileneceğini öngörüyor. İngiltere ekonomisinin bu yıl yüzde 1,1 büyümesi bekleniyor; bu oran ocak ayında tahmin edilen yüzde 1,6’nın altında.
ABD için ise daha keskin bir düşüş bekleniyor; büyüme tahmini yüzde 2,7’den yüzde 1,8’e çekildi.
İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves, geçtiğimiz cuma günü Washington’da ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile bir araya gelerek ABD-İngiltere ticaret anlaşması olasılıklarını görüştü.
Londra, Trump’ı İngiliz otomobil ithalatına uygulanan yüzde 25’lik tarifeden vazgeçmeye ikna etmeyi umuyor.
Öte yandan İngiliz üreticiler, bu tarifenin kaldırılmaması halinde hızla iş kayıplarına yol açabileceği uyarısında bulunmuştu.
Washington’ın, İngiltere dahil tüm ülkelere uyguladığı yüzde 10’luk temel tarifeden muafiyetleri görüşmeye hazır olup olmadığı belirsizliğini koruyor.
Anket sonuçlarına yanıt veren Gölge Maliye Bakanı Mel Stride, “İşçi Partisi, ekonomimize olan güveni mümkün olan en kötü zamanda yerle bir etti,” ifadesini kullandı.
The Times‘a konuşan Stride, “Felaket bütçelerinin ve ekonomiyi kötü göstermelerinin etkisi, şimdi ticaret belirsizliğiyle birleşiyor. İnsanlar gelecekten endişe duyarsa, işletmeler yatırım yapmaz ve tüketiciler harcama yapmaz,” ifadelerini kullandı.
Stride ayrıca, “IMF’nin İngiltere’nin büyüme tahminini düşürmesi Rachel Reeves için bir uyandırma çağrısı olmalı. Onun tercihleri İngiltere’yi baskı altında bıraktı. Daha yüksek enflasyon, daha zayıf büyüme ve çöken güven. Yüksek vergi, yüksek harcama gündemi bizi 1970’lere geri götürüyor,” diye ekledi.
Son 47 yılda görev yapan tüm başbakanların görev sürelerinin dokuzuncu ayındaki ekonomik iyimserlik analizleri, mevcut seviyenin bu aşamada kaydedilen en düşük seviye olduğunu gösteriyor.
Daha önceki en düşük rakam olan -58 puan, Şubat 1980’de Thatcher’ın görev süresinin dokuzuncu ayında kaydedilmişti.
Negatif görünüm, yaş grupları, sosyal sınıflar ve cinsiyetler arasında küçük farklılıklarla tüm demografik gruplara yayılmış durumda.
Erkekler (-65) kadınlardan (-71) biraz daha az negatifken, ABC1 sosyal sınıfları (-66) C2DE sınıflarından (-72) marjinal olarak daha az karamsar.
Tüm yaşlardaki insanlar da endişeli; karamsarlık yaşla birlikte artıyor: 18-34 yaş arası için -59 puan, 35-54 yaş arası için -68 ve 55 yaş üstü için -75.
1010 İngiliz yetişkinle yapılan anket, geçen ayki ankete kıyasla kamuoyunun ruh hâlinin kötüleştiğini ortaya koyuyor.
Geçen ayki ankette halkın yüzde 67’si ekonominin kötüleşeceğini, yüzde 13’ü ise iyileşeceğini düşünüyordu.
Bunun yanı sıra Ipsos’un İngiltere kıdemli direktörü Gideon Skinner, “İngilizlerin ABD tarafından uygulanan tarifelerin etkisinden endişe duyduğunu biliyoruz ve bunun ekonomiye olan güvenin kötüleşmesinde etkili olması muhtemel,” dedi.
Skinner, “Ancak, bundan önce bile halk arasında ekonominin durumu hakkında yaygın bir endişe vardı. Bu durum, İşçi Partisi için önemli bir zorluk teşkil ediyor. Son küresel ekonomik duruma ilişkin endişeler bu zorluğu artırıyor, ancak aynı zamanda ekonomi ve yaşam standartları hakkındaki daha uzun süredir devam eden kamuoyu endişelerini de yansıtıyor,” şeklinde değerlendirmede bulundu.
