“Human challenge” adı verilen bu denemeler, araştırmacıların katılımcıların hasta olmasını beklemek zorunda olduğu konvansiyonel aşı saha denemelerinden çok daha hızlı sonuç veriyor. Gönüllülere bilinçli olarak virüs bulaştırılan bu denemeler, hastalıklar için tedaviler geliştirilmesi ve aşı adaylarının kıyaslanması için de kullanılıyor. Bu araştırma türü, 18. yüzyıldan bu yana yapılıyor.
İngiliz doktor Edward Jenner, 1796’da sığır çiçeği hastalığı olan bir süt sağıcısı kadının elindeki çıbandan aldığı örneği bir çocuğa enjekte etmişti. Kısa süren hastalığının ardından iyileşen ve daha sonra çiçek virüsüne maruz bırakılan çocuğun hasta olmadığı görülmüştü. Daha sonra bu yöntem tifo, kolera ve sıtma için denenmişti.
Bazı bilim insanları, gönüllülerin tedavisi olmayan bir hastalığa maruz bırakılmasına şüpheyle yaklaşıyor. Ama bu yöntemi destekleyenler, genç ve sağlıklı kişiler açısından corona virüsünde riskin daha düşük olduğunu ve uygulamanın toplumun geneli için büyük faydalar sağlayabileceğini söylüyor.
ÇALIŞMALAR OCAK 2021’DE
hVivo’nun denemelerinin, Londra’daki Royal Free Hastanesi’nde gerçekleştirilecek “karakterizasyon” çalışmasıyla Ocak ayında başlaması planlanıyor. Bu çalışmada gönüllülere enjekte edilecek virüsün dozu belirlenecek. Ancak Imperial College London’ın destek vereceği bu çalışmalar için düzenleyici kurumla etik komisyonunun mütalaası beklenecek.
hVivo’nun bilim sorumlusu Andrew Catchpole, “Gönüllüler çok hasta olmayacak. Hastada virüsü algılayabileceğimiz asgari dozu bulmaya çalışıyoruz. Bunu sadece 10, 20 belki de 30 kişiyle başarabiliriz. Sonra da aşı testlerine geçebiliriz” dedi.
Catchpole, karakterizasyon çalışmasınının iki-dört ayda tamamlanabileceğini söyledi. Çalışmanın bir ayağını, gönüllülerin bağışıklık sisteminin aşırı yüklenmemesini sağlamak oluşturuyor. Ardından gönüllülere virüsün hangi alt türünün (suş) enjekte edileceğinin belirlenmesi gerekiyor. Catchpole’a göre, çalışmalar için belirlediği virüs türü İngiltere nüfusu içinde hâlâ dolaşımda.
GÖNÜLLÜLERE 4000 BİN STERLİN
‘1Day Sooner’ (1 Gün Daha Erken) adlı 15’i Nobel ödüllü 100’den fazla bilim insanı, aşının koruma sağlayıp sağlamayacağını görmek için gönüllülere corona virüsü bulaştırılması çağrısında bulunmuştu.
İnternet üzerinden yapılan bu çağrıya 140 ülkeden 38 bin 500 kişi olumlu yanıt vererek gönüllü olmak istediğini bildirmişti.
İngiltere’den 2 bin 500 gönüllünün çıktığı belirtiliyor. Normalde bu tür gönüllülere 4 bin sterlin (yaklaşık 40 bin TL) civarında bir ödeme yapılıyor. Catchpole tam miktara etik komisyonunun karar vereceğini söyledi.
