Halk arasında kalp kası olarak da bilinen miyokard, kalbin büyük bir bölümünü oluşturur. Bu kas, vücutta bulunan diğer çizgili kaslar gibi enfeksiyonlara bağlı olarak iltihaplanabilir.
Kalp kası iltihabının çeşitli nedenleri vardır. Batı ülkelerinin çoğunda en sık görülen hastalık nedeni, Coxsackie B ailesine ait bir virüstür. Kabakulak, grip, kızamık, çocuk felci virüsleri de hastalığa yol açabilirler. Septisemide kana yüksek oranda bakteri karışmasıyla da kalp kası iltihabı oluşabilir. Bu enfeksiyonlar çok tehlikelidir. Hastalık difterinin komplikasyonu olarak da görülebilir ama difteriye karşı aşılanmış çocuklarda bu olasılık çok düşüktür. Bir başka hastalık nedeni de trişinozdur. (trichinella spiralis adındaki solucanın larvaları bulaşmış domuz etinin yenmesiyle ortaya çıkan hastalık) Asalaklara bağlı kalp kası enfeksiyonları tropikal ülkelerde daha sık görülür ve genellikle başka asalak hastalıklarının (Güney ve Orta Amerika’da Chagas hastalığı, Afrika’da uyku hastalığı) komplikasyonu olarak ortaya çıkar.
Kalp kası iltihabından kuşkulanıldığında başvurulacak ilk test elektrokardiyografidir. Eğer kalp hastalıktan etkilenirse, EKG’de kalp atışlarının hızlandığı (taşikardi) ve normal ritmi bozan ekstrasistoller görülür. Kalbin çapında büyüme olup olmadığını anlamak için röntgen yararlı olur. Kalp kası iltihabının erken belirtilerinden biri de iki karıncığın birden şişerek balonlaşmasıdır. Bu şişme yüzünden kulakçıklar ile kapakçıkların kenarları birleşmez. Bu yüzden kan geri kaçar ve sistolik üfürümler duyulur, yani kalbin kan pompaladığı sırada olağandışı sesler oluşur. Kalp kası iltihaplandığı için eskisi kadar verimli çalışamaz. Akciğerde biriken kan nefes darlığına, sağ karıncığın yeterli çalışmaması ise ayak bileklerinde ödeme neden olur.
Bakteri ve asalak kökenli kalp kası iltihabının tedavisi antibiyotiklerle yapılır. Buna karşılık etkili antiviral ilaçların sayısı pek az olduğundan, en sık görülen virüs kökenli kalp kası iltihabında yatakta dinlenmeden başka özel bir tedavi yöntemi yoktur. Deneyimlere göre tehlikeli yan etkiler ancak dinlenme önerisine uymayan hastalarda görülmektedir. Ağır egzersiz yapan gripli hastalarda kalpte ritim bozuklukları yüzünden ani ölümler bildirilmiştir. Coxsackie B enfeksiyonuna yakalanan hastalar EKG ve röntgende iltihap belirtileri yok olup kalp yeniden normal çalışıncaya kadar (6 – 8 hafta) yatakta kalmalıdır.
Virüs enfeksiyonunun akut evresinde en etkili ilaçlardan biri aspirindir. Ama etkili olması için dört saatte bir 1-2 adet aspirin tableti almak gerekir. Kalp atışlarındaki düzensizlik, lokal anestezikler ve sıvı atılmasını sağlayarak kalbin yükünü azaltan idrar söktürücüler ile tedavi edilir. Hastanın az tuz yemesi de tedaviye yardımcı olur. Kalp kası iltihabı virüs nedeniyle olmuşsa, az da olsa yineleme olasılığı vardır. Bu durumda en iyi tedavi yeniden yatakta dinlenmek ve aspirin almaktır.
