Fransa’da siyasi partilerin de yer aldığı 90 kuruluş, 17 yaşındaki gencin polis kurşunuyla öldürülmesine tepki olarak 8 Temmuz’da ülke genelinde kitlesel gösteri çağrısı yaptı. Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin de, protestolarda şu ana kadar kamusal alanda 23 bin 878 noktanın kundaklandığını belirtti.
Fransa’da 90’a yakın kurum ve kuruluşlar, “Ülkemiz yasta ve öfkeli” başlığıyla ortak açıklama yayımladı. Açıklamada, polisin Paris’in banliyösü Nanterre’de 27 Haziran’da Nael M. isimli genci yakın mesafeden vurarak öldürdüğü anımsatıldı.
Nael’in öldürülmesinin, Fransız devletinin yıllardır belirli toplumsal gruplara yönelik ayrımcı ve güvenlikçi politikalarının yansıması olduğuna dikkati çekilen açıklamada, hükümete, emniyet teşkilatında ve polisin kullandığı yöntemlerde köklü bir değişikliğe gitmesi çağrısı yapıldı.
Açıklamada, “Halk ile polis arasındaki ayrışma, uzun süredir devam eden adaletsizlik, ön yargı, şiddet, ayrımcılık, cinsiyetçilik ile toplumu saran ve hala kökü kazınmamış sistemik ırkçılığın izini taşıyan tarihe dayanıyor.” ifadesine yer verildi.
8 Temmuz Cumartesi ülke genelinde kitlesel protesto yapılması çağrısında bulunulan açıklamada, 2017’de yürürlüğe giren ve kolluk kuvvetlerinin hangi durumlarda silah kullanabileceğine ilişkin kuralları gevşettiği belirtilen yasanın yürürlükten kaldırılması talep edildi.
23 BİN 878 NOKTA KUNDAKLANDI
Fransa İçişleri Bakanı Darmanin, 27 Haziran’da patlak veren ve günlerce polis müdahalesiyle bastırılmaya çalışılan gösterilere ilişkin Senato komisyonuna ifade verdi.
Gösterilerin ilk gününden bu yana, kolluk kuvvetlerine ait 273 binanın ve 105 belediye binasının kundaklandığını aktaran Darmanin, 168 okul ile 17 siyasi yöneticiye yönelik saldırı düzenlendiğini kaydetti.
Darmanin, kamusal alanda ise 23 bin 878 noktanın kundaklandığı bilgisini paylaştı.
Paris Emniyet Müdürlüğünden yapılan açıklamada da gösteriler kapsamında Paris civarında birçok kentte yerel saat 18.00’den 06.00’ya kadar polise dron kullanma izni verildiği duyuruldu.
ŞANZELİZE KISMEN KAPATILDI
Fransa yönetiminin olayın toplumsal tepkiye dönüşmesi üzerine ilk günlerde başkentteki kolluk kuvvetlerini, banliyölerdeki protestoları bastırmak için göndermesi Paris’in “kalbi” konumundaki Şanzelize’yi eylemcilere karşı savunmasız bıraktı.
Bu durumu fırsat bilen protestocular, Şanzelize Caddesi’ndeki lüks mağaza ve iş yerlerine saldırarak buraları yağmaladı.
Özel kolluk kuvvetleri ve zırhlı araçların talan ve yağmaları durdurmak için konuşlandığı caddede mağazaların önüne polis araçları konuldu.
Polisler kontrolü sağlamak amacıyla Şanzelize’den turistler dahil toplanan kalabalığı, göz yaşartıcı gaz da kullanarak tahliye etti.
DEMİR BARİYERLER KONULDU
Normal zamanlarda dünyanın her yerinden gelen ziyaretçilerle dolan caddede polisin kaldırımlara yerleştirdiği demir bariyerler dikkati çekiyor.
Halen tenhalığını koruyan ve kundaklama girişimlerine de maruz kalan caddede yol boyunca konuşlanan polis araçları görülüyor.
Hükümet, tahrip edilen her şeyin gecikmeden yeniden inşa edilmesi için genelge çıkarsa da Şanzelize Caddesi’nde restorasyon çalışmalarının uzun bir süre alacağı öngörülüyor.
Lüks mağaza yönetimlerinin kendi inisiyatifleriyle yaptığı küçük çaplı çevre düzenlemesi Şanzelize’yi biraz toparlasa da lüks bir mağazanın üzerine göstericilerce yazılan, “Polis öldürüyor. Polis her yerde, adalet hiçbir yerde” yazılı slogan dikkati çekiyor.
Ayrıca Paris’in banliyölerinde yaşanan yıkım ve kundaklamalar ise henüz birçok yerde izlerini koruyor.
POLİSİN AİLESİ İÇİN PARA TOPLANMASI TARTIŞMA YARATTI
Aşırı sağcı Eric Zemmour’un eski sözcüsü Jean Messiha tarafından “Gofundme” platformundan Nael’i öldüren polis memurunun ailesine destek için başlatılan ve dün gece sonlanan bağış kampanyasının yasal olup olmadığı tartışılıyor.
Dün gece itibarıyla 1 milyon 636 bin 220 avroya ulaşan “Nanterre polisinin ailesine destek” başlıklı kampanyaya 5 günden kısa sürede yaklaşık 45 bin kişi katıldı.
Sol çevreler bağış kampanyasını “yakışıksız” olarak nitelerken, milletvekilleri Arthur Delaporte ve Mathilde Panot ise kampanya hakkında “nefret, şiddet ya da ayırımcılığa teşvik” suçundan yasal işlem başlatacaklarını duyurdu.
Başbakan Elisabeth Borne da kampanyanın yasal olup olmadığına hükümetin değil mahkemelerin karar vermesi gerektiğini belirtti.
Nael’in ailesinin avukatı Yassine Bouzrou, kamuoyunda “utanç fonu” olarak nitelendirilen kampanyayı başlatan Messiha hakkında “organize dolandırıcılık” suçlamasıyla şikayette bulundu.
Messiha da Nael’in ailesi hakkında, kampanyaya bağış yapan kişilere iftira attıkları suçlamasıyla şikayette bulunacağını duyurdu.
Öte yandan Nael’in ailesine destek için toplanan rakam dün gece itibarıyla 400 bin avroya ulaştı.
Messiha, bağış kampanyasını ilk önce “Leetchi” isimli bir platformda başlatmış ancak platform kampanyayı kısa sürede askıya almıştı.
Hukukçular arasında da kampanyanın yasa dışı olup olmadığı konusunda farklı görüşler bulunuyor.
Bazılarına göre kampanyayı “yasa dışı bir bağış” olarak değerlendirmek için hiçbir neden bulunmazken bazıları da kamu düzenini bozma riski varsa bağışın kullanımının yasaklanabileceğini savunuyor.
Nael’i öldüren polis memurunun hüküm giymesi durumunda da ailesinin, toplanan bağışı geri ödemek zorunda kalabileceği belirtiliyor.
GÖSTERİLERİN YOL AÇTIĞI ZARAR 1 MİLYAR AVROYU AŞTI
Protestoların ülkeye maliyeti 1 milyar avroyu aştı. Fransız İş Adamı ve Sanayiciler Derneği (MEDEF) verilerine göre, protestolar 1 milyar avrodan fazla hasara yol açtı.
Gösterilerde 200’den fazla mağaza tamamen yağmalanırken, 300 banka şubesi tahrip edildi ve tütün satan 250 dükkan zarar gördü.
FRANSA’DAKİ PROTESTOLAR
Fransız polisi 27 Haziran’da Nanterre’de, içinde 3 kişi bulunan bir araca ateş açmış, 17 yaşındaki sürücü Nael M’yi öldürmüştü.
Nael’in ölümüne tepki gösterenler, ülke genelinde farklı kentlerde sokağa çıkarak polisle çatışmıştı.
Genci öldüren polis açığa alınmış ve tutuklu olarak yargılanmasına karar verilmişti.
Ayrıca Paris, Marsilya, Lyon dahil birçok kentte düzenlenen protestolarda talan ve yağmalama olayları yaşanmış, 10 kadar kentte saat 21.00’den itibaren sokağa çıkma yasağı ilan edilmişti. (AA)